TEKST PARTNERSKI

ORLEN testuje technologie, które przyczynią się do ograniczenia zanieczyszczeń powietrza. Centrum Badawczo-Rozwojowe koncernu i Politechnika Gdańska opracowały nowy ekologiczny asfalt, który redukuje szkodliwe substancje pochodzące ze spalin samochodowych oraz z instalacji grzewczych. Badania laboratoryjne potwierdziły skuteczność nowego materiału. W Kajkowie koło Ostródy został wybudowany pierwszy testowy odcinek drogi z użyciem innowacyjnego asfaltu.

Centrum Badawczo-Rozwojowe, we współpracy z Politechniką Gdańską, opracowało innowacyjną nawierzchnię asfaltową pochłaniającą zanieczyszczenia powietrza. To rozwiązanie sprawdzi się zwłaszcza na terenach zurbanizowanych, gdzie stężenie szkodliwych związków generowanych przez transport kołowy oraz w wyniku spalania paliw konwencjonalnych w instalacjach grzewczych jest najwyższe. Nawierzchnia asfaltowa ma redukować zanieczyszczenia powietrza na poziomie wyższym niż dostępne na rynku produkty.

– Jako największy producent paliw samochodowych w regionie, ORLEN przykłada szczególną wagę do rozwoju technologii przyczyniających się do zmniejszenia wpływu transportu samochodowego na środowisko. Rozwijamy elektromobilność i wykorzystanie zeroemisyjnego paliwa wodorowego, ale nie zapominamy o pojazdach z tradycyjnym napędem. Sięgamy po własne, innowacyjne rozwiązania, które przyczynią się do redukcji smogu pochodzącego m.in. ze spalin samochodowych. Taką technologią jest nowy ekologiczny asfalt opracowany na Wydziale Chemicznym Politechniki Gdańskiej we współpracy z Centrum Badawczo-Rozwojowym ORLEN, który jest współwłaścicielem technologii. Badania laboratoryjne wykazały, że nasz produkt jest w stanie zmniejszyć ilość zanieczyszczeń nawet o 40 proc. – mówi Daniel Obajtek, Prezes Zarządu ORLEN.

Oprócz substancji emitowanych przez pojazdy, ekologiczny asfalt zredukuje też poziom rakotwórczych związków pochodzących z ogrzewania domów paliwami konwencjonalnymi. Badania laboratoryjne, wykonywane w komorze reakcyjnej Politechniki Gdańskiej na próbkach nawierzchni z ekoasfaltem, potwierdziły redukcję m.in. tlenków azotu (NOx) i lotnych związków organicznych (LZO) na poziomie 40% proc., a rakotwórczego benzo(a)pirenu na poziomie 25%. proc. To parametry wyraźnie lepsze niż w przypadku innych produktów tego typu, dostępnych na rynku.

– Do produkcji asfaltu wykorzystaliśmy opracowany przez Politechnikę Gdańską materiał fotokatalityczny, który powoduje, że zanieczyszczenia ulegają rozkładowi pod wpływem światła słonecznego. Nasz materiał wykazuje dużo wyższą efektywność niż inne produkty na rynku, które redukują jedynie stężenie tlenków azotu. Tymczasem nowy, ekologiczny asfalt opracowany wspólnie przez Politechnikę Gdańską i Centrum Badawczo-Rozwojowe ORLEN jest w stanie unieszkodliwić także inne substancje, m.in. wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne zawarte w pyłach zawieszonych PM2,5, w tym kancerogenny benzo(a)piren – mówi prof. Anna Zielińska-Jurek z Wydziału Chemicznego Politechniki Gdańskiej.

Obecnie trwają testy nowego materiału na doświadczalnym odcinku drogowym o długości 1 km, ułożonym w miejscowości Kajkowo koło Ostródy. Lokalizacja testowego fragmentu została wybrana ze względu na bliskość drogi ekspresowej S7 oraz otoczenie gospodarstw domowych emitujących zanieczyszczenia z kotłów grzewczych. Badania potrwają 12 miesięcy, a dane będą zbierane za pomocą czujników do pomiaru poziomu zanieczyszczeń, umieszczonych bezpośrednio przy drodze, jak i z próbek pobranych z nawierzchni i przekazanych do laboratorium. Celem jest weryfikacja proekologicznych właściwości asfaltu w warunkach rzeczywistej eksploatacji. Uzyskane wyniki będą podstawą do decyzji o wdrożeniu ekologicznego asfaltu do produkcji.

Projekt „Ekologiczne asfalty” realizowany jest z wykorzystaniem dofinansowania z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBiR).

Nad innowacyjnymi produktami asfaltowymi pracuje również ORLEN Asfalt. Spółka testuje technologię mającą ułatwić firmom budowalnym zastosowanie przy budowie i remontach dróg dużych ilości destruktu asfaltowego, czyli asfaltu i kruszyw odzyskanych ze starych nawierzchni. W październiku tego roku na drodze wojewódzkiej 505 w okolicach Fromborka ułożony został testowy odcinek nowej nawierzchni, w której skład, oprócz kruszywa, wchodzi 25 proc. granulatu asfaltowego oraz specjalna mieszanka asfaltu wyprodukowanego przez ORLEN Asfalt. Szacuje się, że w Polsce udział materiałów z recyklingu w nowo powstałej nawierzchni drogowej może wynosić nawet 60 proc., a oszczędności związane z ich wykorzystaniem mogą osiągnąć ponad 400 mln zł rocznie.

– Dzięki połączeniu materiałów pochodzących z recyklingu z naszymi asfaltami, nowo powstałe drogi w niczym nie ustępują drogom wybudowanym całkowicie z nowych materiałów. Recykling nawierzchni asfaltowych jest rozwiązaniem powszechnie stosowanym w Stanach Zjednoczonych oraz krajach Europy Zachodniej. Pozwala on firmom realizującym inwestycje drogowe na zmniejszenie zużycia zasobów naturalnych, czyli asfaltu i kruszywa oraz ograniczenie emisji gazów cieplarnianych dzięki zmniejszeniu energochłonności procesu budowlanego – mówi Paweł Wachnik, prezes ORLEN Asfalt.

Centrum Badawczo-Rozwojowe funkcjonuje jako nowoczesna platforma współpracy pomiędzy ORLENEM a start-upami, wynalazcami, instytutami czy uczelniami. Sieć tej współpracy obejmuje wszystkie uczelnie techniczne w Polsce, działające w obszarze zainteresowań koncernu, m.in. Politechnikę Warszawską z jej filią w Płocku, Politechnikę Gdańską, Uniwersytet Warszawski, Instytuty Badawcze oraz instytuty Sieci Badawczej Łukasiewicz.

ORLEN Asfalt jest jednym z największych w Europie Środkowej dostawców lepiszcza asfaltowego, wykorzystywanego do produkcji nawierzchni drogowych. Produkty spółki trafiają do ponad 40 krajów na całym świecie, jednak zgodnie z przyjętą strategią, aktywność handlowa ORLEN Asfalt koncentruje się głównie na rynku polskim, gdzie realizowane jest ok. ponad 80 proc. sprzedaży.