We wtorek zacznie się 11. posiedzenie Sejmu (9–11 lutego). W tym tygodniu posłowie zajmą się m.in. projektami zmiany konstytucji i cofnięcia reformy postępowania karnego oraz programem Rodzina 500+. Analiza MamPrawoWiedziec.pl.

15 grudnia posłowie klubu Kukiz’15 złożyli w Sejmie projekt zmiany Konstytucji RP. „Proponowane przez wnioskodawcę rozwiązania doprowadzą z jednej strony do zakończenia toczącego się sporu dzielącego Naród na dwa zwalczające się obozy oraz będą dawały rękojmię, iż podobny spór nie będzie miał miejsca w przyszłości, bez względu na to, jaka siła polityczna będzie u władzy” – czytamy w uzasadnieniu poselskiego projektu podpisanego przez 37 posłów Kukiz’15 i 101 Prawa i Sprawiedliwości.

Projekt zmienia tryb wyboru sędziów Trybunału Konstytucyjnego. Sędziowie mieliby być powoływani przez posłów większością dwóch trzecich głosów przy obecności co najmniej połowy składu Sejmu (obecnie wybierani są zwykłą większością) na – jak obecnie –dziewięcioletnią kadencję „spośród osób wyróżniających się wiedzą prawniczą”.

Skład Trybunału byłby powiększony do 18 sędziów (obecnie jest 15). Posłowie uważają, że doprowadzi to do zakończenia dyskusji dotyczącej zaprzysiężenia trzech sędziów wybranych w poprzedniej kadencji. Po wejściu w życie zaproponowanej ustawy zostaliby zaprzysiężeni i zaczęliby pracę w TK. Dzięki temu, jak piszą projektodawcy, sędziowie wybrani w poprzedniej i obecnej kadencji mogliby sprawować swoje obowiązki. Ponowny wybór do składu Trybunału pozostaje niedopuszczalny.

W myśl projektu prezesa i wiceprezesa Trybunału miałby powoływać prezydent spośród minimum trzech kandydatów przedstawionych przez zgromadzenie ogólne TK (obecnie przepisy nie określają liczby kandydatów).

Jak czytamy w uzasadnieniu, „całkowicie niedopuszczalnym jest, aby w przypadku orzekania o zgodności z Ustawą Zasadniczą ustawy o Trybunale Konstytucyjnym orzekał sam Trybunał”. O zgodności takiej ustawy z konstytucją miałby według projektu orzekać Sąd Najwyższy.

Po 60 dniach od wejścia w życie ustawy mają wygasnąć kadencje wszystkich sędziów Trybunału, a na zwolnione miejsca zostaną powołani nowi, już według nowych przepisów.

W rozdziale XII konstytucji określa się, na jakich zasadach może być zmieniana. Projekt ustawy o zmianie konstytucji może przedłożyć co najmniej jedna piąta ustawowej liczby posłów (czyli 92), Senat lub prezydent. Pierwsze czytanie nie może się odbyć wcześniej niż 30 dni po złożeniu projektu. Ustawę o zmianie konstytucji uchwala Sejm większością co najmniej dwóch trzecich głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów (czyli jeśli na sali obrad będzie połowa – 230 – posłów, to 154 z nich musi zagłosować „za”) oraz Senat bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów (przy obecności co najmniej 50 senatorów projekt musi otrzymać 26 głosów).

Przepisy dotyczące zmiany konstytucji
Projekt przedstawi poseł Tomasz Rzymkowski (Kukiz’15), prawnik, współpracownik kwartalnika Myśl.pl.

Projekt ustawy
Program Rodzina 500+. Dla kogo świadczenia na dzieci?

W ubiegłym tygodniu premier Beata Szydło oświadczyła: – Mam ogromny zaszczyt powiedzieć, że słowa dotrzymaliśmy. Oto program Rodzina 500+. – Na nadchodzącym posiedzeniu zajmą się nim posłowie.

Świadczenie w wysokości 500 zł będzie przyznawane matce, ojcu, opiekunowi faktycznemu lub prawnemu na każde drugie i kolejne dziecko, które nie ukończyło 18. roku życia. Świadczenie na pierwsze dziecko przysługiwać będzie wówczas, gdy dochód rodziny nie przekroczy 800 zł na osobę, a w przypadku rodziny z niepełnosprawnym dzieckiem − 1200 zł. Program 500+ obejmie rodziny zastępcze i rodzinne domy dziecka.

„Celem świadczenia wychowawczego jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i zaspokojeniem jego potrzeb życiowych” − czytamy w projekcie ustawy. Świadczenie wychowawcze będzie przysługiwało obywatelom Polski, lecz także cudzoziemcom, którzy na postawie różnego rodzaju umów międzynarodowych mają prawo do zabezpieczenia społecznego, a ich dzieci mieszkają w Polsce.

Aby uzyskać świadczenie, rodzice będą musieli złożyć wniosek w urzędzie gminy (osobiście albo elektronicznie). Osoby ubiegające się o świadczenie na pierwsze dziecko do wniosku mieliby dołączać zaświadczenie o dochodach, a właściciele gospodarstw rolnych − o wielkości gospodarstwa.

Jeżeli opieka nad dzieckiem sprawowana jest równocześnie przez oboje rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub opiekunów faktycznych dziecka, świadczenie wychowawcze wypłacane będzie temu, kto pierwszy złoży wniosek. Jeżeli rodzice wychowują dziecko, ale nie mieszkają razem, świadczenie otrzyma ten, kto faktycznie sprawuje nad nim opiekę. Jeżeli rodzice zajmują się dzieckiem naprzemiennie, świadczenie będzie podzielone miedzy nich proporcjonalnie do czasu spędzanego z dzieckiem.

Jeżeli zachodzi podejrzenie, że rodzic marnotrawi wypłacane świadczenie wychowawcze lub wydatkuje je niezgodnie z celem, marszałek województwa może zwrócić się do ośrodka pomocy społecznej o przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego, a w konsekwencji przekazać należne osobie świadczenie wychowawcze w całości lub w części w formie rzeczowej lub w formie opłacania usług.

Projekt przedstawi minister rodziny, pracy i polityki społecznej Elżbieta Rafalska. Za finansowym wsparciem rodzin przez państwo w celu zwiększenia liczby urodzeń Rafalska opowiadała się już w 2011 r. w kwestionariuszu MamPrawoWiedziec.pl.

Kwestionariusz Elżbiety Rafalskiej z 2011 r.

Projekt ustawy

Częściowe cofnięcie reformy postępowania karnego

17 października 2013 r. prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelizację postępowania karnego. Ustawa weszła w życie w lipcu 2015 r. Reforma wprowadziła kontradyktoryjność postępowania karnego, czyli zasadę, w ramach której sędzia jest bezstronnym arbitrem rozsądzającym spór między oskarżycielem a obroną. Zasada zastąpiła model tzw. inkwizycyjności, w którym na sądzie ciążyła inicjatywa dowodowa w postaci przesłuchiwania świadków i zbierania dowodów. Projekt nowelizacji, który pod obrady Sejmu przedłożył rząd PiS, częściowo cofa reformę: zakłada bardziej aktywną rolę sądu i wprowadza mieszany model kontradyktoryjno-inkwizycyjny. Rząd chce również wprowadzenia kar za świadome składanie fałszywych zeznań i wprowadzania w błąd organu procesowego.

Nowe przepisy przewidują odejście od zasady ustanowienia obrońcy i pełnomocnika z urzędu wyłącznie w wyniku zgłoszenia takiego żądania. Oskarżony miały zapewnionego pełnomocnika i obrońcę po weryfikacji jego stanu majątkowego.

Sprawozdawcą projektu będzie minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro.
Projekt ustawy
Proces legislacyjny nowelizacji ustawy o postępowaniu karnym rządu PO-PSL
Bankowy Fundusz Gwarancyjny od przymusowych restrukturyzacji

Posłowie wysłuchają w pierwszym czytaniu rządowego projektu ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji. Ma on na celu wykonanie przepisów Unii Europejskiej.

Projekt ogranicza możliwość korzystania z pieniędzy podatników w przypadku ratowania systemu bankowego. Jeśli będzie taka potrzeba, to w pierwszej kolejności straty mają ponosić wierzyciele i akcjonariusze banków. Ustawa ma również wyeliminować rozbieżności w zabezpieczaniu stabilności finansowej sektora bankowego. Bankowy Fundusz Gwarancyjny ma odpowiadać za przeprowadzanie tzw. przymusowej restrukturyzacji jednostek poprzez m.in. sprzedaż przedsiębiorstwa bankowego, instytucji pomostowej, umorzenie lub konwersję zobowiązań, wydzielenie aktywów. Instytucje finansowe będą miały obowiązek przekazywania do BFG informacji koniecznych do opracowania planów postępowania przymusowej restrukturyzacji.

Projekt przedstawi minister finansów Paweł Szałamacha.

Projekt ustawy

Kukiz’15 z uchwałą o polityce wobec imigrantów

Klub Kukiz’15 wniósł do Sejmu projekt uchwały w sprawie polityki imigracyjnej państwa polskiego na forum Unii Europejskiej. Posłowie wnioskują o solidarność z krajami Grupy Wyszehradzkiej i odmowę „przyjęcia, narzuconych przez Komisję Europejską, kwot migrantów” (w rzeczywistości tzw. system kwotowy dotyczy o uchodźców). Wzywają również rząd do przedstawienia na forum Unii „planu pomocy uchodźcom wojennym w państwach bezpośrednio sąsiadujących ze stronami konfliktów”.

Sprawozdawcą projektu uchwały jest Robert Winnicki, poseł Kukiz’15, lider Ruchu Narodowego. Sejmowa komisja ds. Unii Europejskiej wnioskuje o jego odrzucenie.

Projekt uchwały
80. rocznica deportacji Polaków do Kazachstanu w 1936 r.

Poseł PiS Michał Dworczyk przedstawi projekt uchwały upamiętniającej 80. rocznicę deportacji Polaków do Kazachstanu w 1936 r., złożonej w Sejmie przez komisję łączności z Polakami za granicą.

W projekcie czytamy: „Po zakończeniu w 1921 r. wojny polsko-bolszewickiej ponad milion Polaków pozostało na terenach Związku Radzieckiego. Większość z nich zamieszkiwała tereny Ukraińskiej i Białoruskiej Republiki Sowieckiej. Pomimo wielu lat agresywnej polityki sowietyzacji prowadzonej przez władze, nasi Rodacy zachowali polskie tradycje, język oraz przywiązanie do wiary przodków. Z tego powodu po kilku miesiącach agresywnej antypolskiej kampanii 28 kwietnia 1936 roku, Rada Komisarzy Ludowych ZSRS podjęła decyzję o deportacji ponad 70 tysięcy Polaków do Kazachstanu”.

Projekt uchwały

Jak państwo pomaga przedsiębiorcom? Czy szkoła jest gotowa na sześciolatki?

Premier Beata Szydło przedstawi raport na temat pomocy publicznej udzielonej przedsiębiorcom w 2014 r. Pomoc ta wyniosła 25 mld złotych, z czego 5 mld powędrowało do sektora transportowego. Pomoc polegała głównie (w 94 proc.) na przyznawaniu dotacji i ulg podatkowych.

Minister edukacji narodowej Anna Zalewska przedstawi informację o stanie przygotowań do objęcia obowiązkiem szkolnym dzieci sześcioletnich.

Raport

Sprawozdanie z prac nad projektem zabraniającym odbierania dzieci rodzicom jedynie ze względu na trudną sytuację materialną rodziny złoży komisja nadzwyczajna do spraw zmian w kodyfikacjach.

Więcej o projekcie

Podczas posiedzenia Sejmu zaprzysiężeni zostaną nowi członkowie Rady Polityki Pieniężnej – profesorowie Grażyna Ancyparowicz i Eryk Łon. Posłowie wybrali ich na poprzednim posiedzeniu.