– 19 listopada Trybunał wydał orzeczenie prejudycjalne dot. niezależności nowoutworzonej Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. ETS stwierdził, iż to polski Sąd Najwyższy ma oceniać czy nowa Izba Dyscyplinarna jest niezależna, czy nie, uwzględniając szereg czynników. 5 grudnia Sąd Najwyższy Polski w oparciu o kryteria określone przez ETS orzekł, iż Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego nie spełnia wymogów prawa unijnego dot. niezależności sądownictwa i dlatego nie jest to sąd w pojęciu prawa unijnego, nie jest to również sąd w według prawa krajowego. Zauważyliśmy szereg reakcji po stronie władz polskich, krytykujących orzeczenie ETS. W tym względzie chciałabym podkreślić, iż poszanowanie orzeczeń prejudycjalnych jest kluczowe dla jednolitego stosowania prawa unijnego – mówiła Vera Jourova podczas debaty w Parlamencie Europejskim.

– Jeżeli chodzi o postępowanie dyscyplinarne, Komisja postanowił 10 października roku 2019 zwrócić się do ETS w sprawie nowego systemu dyscyplinującego w Polsce. W szczególności Komisja uważa, iż ten nowy system nie zapewnia właściwych gwarancji chroniących sędziów przed kontrolą polityczną i ch decyzjach podejmowanych w sądach. Sytuacja nadal jest bardzo poważna. Pomimo orzeczenia prejudycjalnego ETS i pomimo orzeczenia Sądu Najwyższego, sędziowie, którzy starają się te przepisy wprowadzić w życie, poddawani są postępowaniu dyscyplinarnemu i Izba Dyscyplinarna nadal działa na pełną skalę. Te zdarzenia tworzą ryzyko nieodwracalnej szkody dla sędziów, którzy będą poddawani ostatecznej decyzji Izby Dyscyplinarnej, uznanej za zależną od polityki. W połączeniu z nowymi postępowaniami dyscyplinarnymi coraz większy jest szkoda dla wymiaru sprawiedliwości. W szczególności ma to wpływ na polskich sędziów. Dlatego wczoraj komisja postanowiła przygotować wniosek o działania tymczasowe w kontekście toczących się procedur o naruszenie tak, aby Trybunał zawiesił funkcjonowanie Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego. Działania te są bardzo pilne i konieczne w tym konkretnym przypadku. Komisja jest gotowa do kontynuowania dialogu z rządem Polski na temat praworządności tak, aby znaleźć konstruktywny sposób na rozwiązanie istniejących problemów – mówiła dalej Jourova.

– Kolejne zmiany to ustawy dotyczące funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości, obecnie omawiane w parlamencie polskim. Projekt ustawy dotyczy spraw takich jak niezależność sędziów, co zwiększa obawy komisji. Z tego powodu 19 grudnia wysłałam pismo do prezydenta Polski, do marszałków Sejmu i Senatu i do premiera Polski w sprawie projektu tej ustawy. Celem mojego pisma było przypomnienie, iż Komisja chce współpracować z władzami Polski, celem wzmocnienia praworządności zapobiegając problemom i działając na rzecz ich rozwiązania wraz z ich pojawieniem się. W moim piśmie zachęcam władze polskie do konsultowania się z Radą Europy i z Komisja, jak również zachęcamy do tego, aby nie były podejmowane działania dot. tych nowych projektów bez przeprowadzenia konsultacji ze wszystkimi interesariuszami. Podkreślam, iż wszelkie zmiany ustawodawcze muszą być zgodne z wymogami, na których opiera się porządek prawny UE. Nie mogą prowadzić do dalszego pogarszania się sytuacji w zakresie praworządności w Polsce. Komisja cieszy się z faktu, iż marszałek Senatu zwrócił się do Komisji Weneckiej z wnioskiem o opinię. Komisja 9 i 10 stycznia była w Polsce i przygotowuje opinię na temat proj. ustawy. Komisja Europejska jest gotowa do zaangażowania się w konstruktywny dialog i regularnie kontaktuje się z władzami polskimi, celem znalezienia konstruktywnego rozwiązania problemów [tłumaczenie symultaniczne PE] – stwierdziła.